14 jun Stroomnet Noord-Brabant op slot; kan dat zomaar?
Het kan haast niemand ontgaan zijn. Het stroomnet in Noord-Brabant en Limburg zit te vol. Dat betekent dat grootverbruikers niet meer aangesloten kunnen worden. Het roept veel vragen op en er is de nodige verontwaardiging: “Ongekend en onacceptabel, Brabant en Limburg woest over slot op stroomnet voor bedrijven”. De vraag is, ook in andere gevallen, wanneer de aansluiting op het net geweigerd mag worden. Er wordt vaak gesproken over het al dan niet verkrijgen van een aansluiting op het net terwijl de werkelijke discussie gaat over de transportcapaciteit.
De aansluitplicht
Tennet is, net als bijvoorbeeld Enexis waarover wij eerder schreven, een netbeheerder in de zin van de Elektriciteitswet 1998. Op een netbeheerder rust de taak om de veiligheid en betrouwbaarheid van haar netten en van het transport van elektriciteit over de netten op de meest doelmatige wijze te waarborgen.
Iedereen die daarom verzoekt heeft op grond van artikel 23, eerste lid, Elektriciteitswet 1998 het recht op een aansluiting. Deze bepaling kent geen uitzondering, ook niet onvoldoende transportcapaciteit in het net. Met andere woorden: de netbeheerder moet degene die daarom verzoekt voorzien van een aansluiting, zonder enige vorm van discriminatie. Dat is in de rechtspraak meermaals bevestigd. In zoverre mag Tennet die aansluitingen dus niet weigeren. Dat is in strijd met de wet en de rechtspraak.
De transportplicht
Deze aansluitplicht moet echter onderscheiden worden van de verplichting om een aanbod te doen voor transport van elektriciteit op grond van artikel 24, eerste lid, Elektriciteitswet 1998. Op grond van dit artikel is de netbeheerder verplicht om aan degene die daarom verzoekt een aanbod tot transport te doen. Deze verplichting geldt niet voor zover de netbeheerder voor het gevraagde transport redelijkerwijs geen capaciteit ter beschikking heeft. De netbeheerder onthoudt zich vervolgens van iedere vorm van discriminatie tussen degenen jegens wie de transportplicht geldt.
Het gaat in de praktijk om de vraag of netbeheerder ‘redelijkerwijs geen capaciteit ter beschikking heeft’. De netbeheerder kan dat niet zomaar stellen en transport weigeren. De netbeheerder draagt de bewijslast van de stelling dat alle maatregelen zijn genomen om toch aan het verzoek te voldoen zijn uitgeput en er desondanks onvoldoende transportcapaciteit beschikbaar is.
Hoe wordt de capaciteit van het net vastgesteld?
De vraag is wanneer die capaciteit [on]voldoende is en hoe dat wordt vastgesteld. In dat verband mag de netbeheerder niet uitgaan van het contractuele gebruik, de contractuele congestie. Met congestie wordt bedoeld de [dreigende] overcapaciteit op het net. Hij moet uitgaan van het fysieke gebruik [oftewel: fysieke congestie] van het netwerk; het daadwerkelijke gebruik van die transportrechten. Dat is in de rechtspraak ook bevestigd.
Ook als sprake is van fysieke congestie, kan de netbeheerder niet altijd weigeren transportcapaciteit aan te bieden. Hij zal vervolgens moeten onderzoeken of de congestiemanagement als bedoeld in paragraaf 9.2 Netcode elektriciteit toegepast kan worden. De netbeheerder moet op grond van artikel 9.5, eerste lid, van de Netcode onderzoek doen naar de mogelijkheden van congestiemanagement. Als [a] het nettechnisch mogelijk is, [b] het bedrijfsvoeringstechnisch mogelijk is, [c] de periode van structurele congestie langer dan een jaar, maar korter dan vier jaar zal duren en [d] er in het gebied voldoende potentiële deelnemers zijn voor congestiemanagement, moet de netbeheerder congestiemanagement toepassen dat een oplossing kan bieden voor de fysieke congestie. Tennet heeft overigens aangegeven dit onderzoek naar congestiemanagement momenteel uit te voeren. De resultaten daarvan worden in het najaar verwacht.
Conclusie
Zit het stoomnet vol? Dat zal het geval kunnen zijn. Mag een aansluiting dan worden geweigerd? Ik meen van niet. Gelet op de bestaande ‘harde’ aansluitplicht, is een weigering van Tennet op een aanvraag om aangesloten te kunnen worden, in strijd met de wet en de rechtspraak. Het is de vraag of Tennet weigert door aanvragen op een wachtlijst te plaatsen. Daartegenover staat dat in de Elektriciteitswet ook een termijn is gesteld waarbinnen de aanvraag moet zijn ingewilligd, 18 weken voor aansluitingen met een capaciteit tot 10 MVA, voor aansluitingen van 10MVA of hoger is geen wettelijke termijn bepaald.
Dat laat onverlet dat onvoldoende transportcapaciteit weliswaar een grond is om in voorkomend geval transport te weigeren, maar geen grond is waarop een netbeheerder een verzoek om een aansluiting [of een verzwaring van een bestaande aansluiting] mag weigeren. In de praktijk zal een aanvrager niet veel hebben aan een aansluiting terwijl er geen transportcapaciteit is. Tennet zal aan de hand van het onderzoek naar congestiemanagement mogelijk ruimte [kunnen] creëren. Duidelijk is echter dat de oplossing vooral gevonden moet worden in uitbreiding en versterking van het bestaande net.
BG.legal zal deze ontwikkelingen nauwgezet volgen.
Heeft u vragen over de aansluit- of transportplicht?
Neemt u dan gerust vrijblijvend contact met mij op.
Advocaat omgevingsrecht
