05 jun De betekenis van de EU Noodverordening voor de installatie van zonnepanelen
De EU Noodverordening hernieuwbare energie (EU 2022/2577) die eind vorig jaar door de Europese Raad is vastgesteld beoogt een kader te geven om de inzet van hernieuwbare energie te versnellen. Wat betekent dit voor de installatie van zonnepanelen?
De EU Noodverordening heeft rechtstreekse werking in de nationale rechtsorde en geldt in ieder geval tot en met 30 juni 2024. De verordening is van toepassing op vergunningaanvragen (mits die onder de Noodverordening vallen) die na 30 december 2022 zijn ingediend.
Installatie van zonnepanelen
Wat betreft zonnepanelen wordt in de Noodverordening vastgelegd dat de vergunningsprocedure voor de installatie van zonnepanelen bij woningbouwprojecten en renovatie-/verduurzamingsprojecten maximaal drie maanden mag duren.
De impact van voornoemde bepaling is op het eerste gezicht niet groot. Er is immers geen omgevingsvergunning nodig voor het bouwen van een bouwwerk of voor het gebruiken van gronden of bouwwerken in strijd met het bestemmingsplan in geval van het installeren van zonnepanelen op schuine of platte daken zolang wordt voldaan aan de voorwaarden van artikel 2 onderdeel 6 van Bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht (het “Bor”).
Maar voor het plaatsen van zonnepanelen op het dak van een bouwwerk met monumentale status is wel een omgevingsvergunning vereist. Verder kunnen zonnepanelen op andere oppervlakten dan daken zoals de realisatie van een zonneweide ook niet vergunningsvrij worden gedaan en is hiervoor een omgevingsvergunning voor het bouwen van een bouwwerk (en mogelijk ook voor het afwijken van het bestemmingsplan) vereist.
Voor zover gemeenten geen gebruik maken van de bevoegdheid op grond van de Crisis- en Herstelwet om een uitzondering op deze vergunningplicht in het leven te roepen voor aangewezen locaties waar gedurende een periode van dertig jaar na de inwerkingtreding geen omgevingsvergunning is vereist voor het installeren van zonnepanelen op de grond of op een op de grond staand bouwwerk dat niet hoger is dan vijf meter en niet is voorzien van een niet op de grond gelegen buitenruimte, kan de Noodverordening van belang zijn voor de aanleg van een zonnepanelenpark.
Hierbij is dan wel van belang dat om onder de reikwijdte van de Noodverordening te vallen het dan moet gaan om installaties van zonnepanelen op constructies die niet voor zonne-energieproductie zijn opgericht. Denk aan zonnepanelen op overdekte parkeerplaatsen of op een dijk. Op een ‘zuiver’ zonnepanelenpark op de grond of op stellingen (dit laatste dus een constructie opgericht voor zonne-energieproductie) geldt de Noodverordening niet.
Beslissen op aanvraag
Voor zover voor het installeren van zonnepanelen een omgevingsvergunning is vereist, is in beginsel de reguliere voorbereidingsprocedure op grond van de Wabo/Awb van maximaal 14 weken van toepassing. De Noodverordening brengt dus een zekere versnelling met zich mee ten opzichte van deze reguliere vergunningsprocedure. Overigens als de termijn van drie maanden wordt overschreden, dan ontstaat op grond van de Noodverordening geen vergunning van rechtswege. Het overschrijden van de termijn van drie maanden kan er wel toe leiden dat het bevoegd gezag na een ingebrekestelling gehouden is dwangsommen te betalen, in beroep ter verantwoording kan worden geroepen wegens niet tijdig beslissen, of aansprakelijk gesteld kan worden als aangetoond wordt dat door het overschrijden van de termijn schade is geleden.
De Noodverordening geeft voorts aan dat het bevoegd gezag in beginsel al binnen een maand moet hebben geantwoord op een aanvraag om een omgevingsvergunning voor de installatie van zonnepanelen met een maximumvermogen van 50 kW, bij gebreke waarvan de aangevraagde omgevingsvergunning van rechtswege wordt verleend.
De vraag is echter wat moet nu met “hebben geantwoord” wordt bedoeld. Dat er een besluit is genomen op de aanvraag of iets anders? De Noodverordening bevat geen uitleg bij de term “geantwoord”. Elders wordt in de Noodverordening wel gesproken van een “(definitief) besluit” zodat mag worden aangenomen dat het de term “geantwoord” niet slaat op een besluit (in de zin van een verlening of weigering van de omgevingsvergunning).
Aan de andere kant kan de door de Europese Raad kennelijk bewust gekozen algemene term van “geantwoord” niet dusdanig ruim worden opgevat dat het bevoegd gezag kan volstaan met een ontvangstbevestiging binnen een maand na de aanvraag. Zo’n uitleg is niet te verenigen met de in de Noodverordening opgenomen bepaling dat de vergunningsprocedure pas aanvangt vanaf het moment dat het bevoegd gezag de ontvangst van een volledige aanvraag heeft bevestigd.
Waar kan dan wel aan worden gedacht? Het “antwoord” in de zin van de Noodverordening zou kunnen zijn dat het bevoegd gezag een beslissing neemt waarin de beslistermijn op grond van de Wabo eenmalig wordt verlengd met maximaal zes weken. Hiermee worden dan wel de beslistermijnen en verlengingsmogelijkheden uit de Wabo/Awb gehanteerd maar uitgaande dat vanwege de Noodverordening de vergunningsprocedure niet langer dan drie maanden mag duren, is er ten opzichte van een verlengde reguliere vergunningsprocedure nog altijd sprake van een (zij het bescheiden) versnelling.
Belang voor de praktijk
Op grond van de Noodverordening moet voor zover het een om een aanvraag om een omgevings-vergunning voor de installatie van zonnepanelen met een maximumvermogen van 50 kW gaat, binnen een maand na aanvraag door het bevoegd gezag zijn geantwoord hetgeen niet enkel een ontvangstbevestiging kan zijn. Komt dat “antwoord” er niet zal de vergunningsaanvraag van rechtswege zijn verleend. Het bevoegd gezag doet er goed aan om binnen die maand te beslissen dat de beslistermijn wordt verlengd maar dan niet met de vanwege de Wabo toegestane maximale periode, juist om ervoor te zorgen dat de reguliere vergunningsprocedure binnen de door de Noodverordening voorgeschreven maximaal drie maanden blijft.
